Η κρίση και η ανεργία στον κατασκευαστικό κλάδο και η απάντηση των εργατών.

Την Κυριακή, 18/11/2012, η Ομοσπονδία Οικοδόμων και συναφών επαγγελμάτων Ελλάδας και το Συνδικάτο της Αθήνας, πραγματοποίησαν Ημερίδα με θέμα: «Αντιμετώπιση της ανεργίας και της αναδουλειάς στον κλάδο των κατασκευών - Η πρότασή μας για την ανάπτυξη του κλάδου».

 Στην ημερίδα συμμετείχαν και τοποθετήθηκαν, σύμφωνα με τον κατάλογο που δημοσίευσε η Ομοσπονδία Οικοδόμων και τον οποίο έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της, οι εξής:

 Γιάννης Πάσουλας,  Προέδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, Αθανάσιος Στρουμπούλης, Πρόεδρος Συνδέσμου Εγκαταστατών Υδραυλικών Αθήνας, Γεράσιμος Χιόνης, Πρόεδρος Συνδέσμου Εργολάβων Ηλεκτρικών Έργων Αττικής, Ζίλφο Ερμάλ, Μέλος Δ.Σ της Ένωσης Ηλεκτροτεχνιτών Ν.Αττικής,  Γιώργος Κοβιός, Πρόεδρος Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών Μηχανικών, Τεχνολόγων, Γεωλόγων, Σχεδιαστών, Μανώλης Δανδουλάκης, Πρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων Α.Ε,. Νίκος Ασβεστάς, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Βιοτεχνικών Σωματείων Κατεργασίας Ξύλου, Βασίλης Τσατσούλης, Πρόεδρος Συνδικάτου Κατεργασίας Ξύλου Ν.Αττικής, Αφροδίτη Αυγερινού, Επιτροπή Ανέργων Μισθωτών Τεχνικών.  

Τα αποτελέσματα της ημερίδας συμπυκνώθηκαν στο «πόρισμα κοινής δράσης για την ανεργία στον κλάδο των κατασκευών», το οποίο καταγράφει μέσα σε έξη σημεία την συμφωνία και το διεκδικητικό πλαίσιο των φορέων που συζήτησαν και συμφώνησαν:

1.     Ο σταθερός συντονισμός όλων των δυνάμεων του κλάδου απαιτεί την δημιουργία μιας μόνιμης επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από τους συνδικαλιστικούς φορείς που οργανώνουν τους εργαζόμενους του κλάδου.

2.     Ανοίγουμε πλατιά διαφωτιστική δουλεία σε όλους τους χώρους με στόχο: Να φωτιστεί η αιτία της κρίσης, ο πραγματικός λόγος της επίθεσης στα δικαιώματα των εργαζόμενων, να αναδειχθεί η επικαιρότητα και η ρεαλιστικότητα του άλλου δρόμου ανάπτυξης. Από τα σωματεία και τις επιτροπές αγώνα, μέχρι κάθε εργασιακό χώρο πρέπει να διοργανωθούν πλατιές συσκέψεις και συζητήσεις με βάση τα υλικά της ημερίδας.

3.     Η εμπλοκή της νέας βάρδιας της εργατικής τάξης του κλάδου έχει αποφασιστική σημασία, γιατί το πρόβλημα της ανεργίας είναι και πρόβλημα της νεολαίας. Επιδιώκουμε να ανοίξουμε παρεμβάσεις σε Τεχνικά Επαγγελματικά Λύκεια και τεχνικές σχολές. Να διοργανώσουμε εκδηλώσεις στα Πολυτεχνεία της χώρας, στις ΣΤΕΦ των ΤΕΙ, στη βάση της σημερινής συζήτησης.

4.      Η προστασία των ανέργων με δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη χωρίς όρους και προϋποθέσεις, η κατάκτηση επιδόματος ανεργίας και για τους άνεργους ΕΒΕ και αυταπασχολούμενους, η εξασφάλιση των άμεσων καθημερινών αναγκών τους είναι ύψιστης σημασίας για το χτίσιμο της ταξικής αλληλεγγύης και διεκδίκησης. Κανείς εργαζόμενος που παλεύει δίπλα μας δε θα μείνει μόνος του. Σε κάθε γειτονιά συντονίζουμε την δράση μας με τις κατά τόπους Λαϊκές Επιτροπές, στις οποίες πρέπει να υπάρχει οργανωμένη συμμετοχή και εκπροσώπηση του κλάδου μέσα από τους συνδικαλιστικούς φορείς και τα τοπικά Παραρτήματα του Συνδικάτου Οικοδόμων. Η προστασία από εξώσεις οικογενειών και κατασχέσεις στέγης, η πάλη για να μη μείνει καμία οικογένεια χωρίς ρεύμα είναι υπόθεση όλων μας.

5.     Για τη λαϊκή στέγη, και την ανάγκη ενίσχυσης των σχετικών κρατικών προγραμμάτων, προχωράμε σε οργανωμένη παρέμβαση στον ΟΕΚ -ΟΑΕΔ και στους σχετικούς φορείς.

6.     Προχωράμε σε πλατύ κάλεσμα για συλλογή υπογραφών σε σχετικό υπόμνημα με το πλαίσιο αιτημάτων μας. Αξιοποιούμε τη σχετική πρωτοβουλία σε σωματεία και εκδηλώσεις. Θα απευθυνθούμε με το σχετικό υπόμνημα και στη Βουλή.».

 Ανάμεσα στα συμπεράσματα που έβγαλε η ημερίδα, σύμφωνα με το κοινό πόρισμα, είναι ότι: «Ο κλάδος των κατασκευών βρίσκεται σε βαθιά κρίση που εκδηλώθηκε πριν την εκδήλωση της  κρίσης στην ελληνική οικονομία, ξεκινώντας ήδη από το 2003. Το 2012, η παραγωγή στις κατασκευές βρίσκεται στο ένα έκτο (17%) της παραγωγής του 2002. Ως αποτέλεσμα της βαθειάς κρίσης, η ανεργία των  εργαζόμενων στον κλάδο βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Από 264 χιλιάδες το 2007, το 2012 μειώθηκαν στις 123 χιλιάδες. Οι μισθωτοί του κλάδου που έχασαν τη δουλειά τους ξεπέρασαν τις 140 χιλιάδες, το 53% συνόλου. Την ίδια περίοδο, η συνολική απασχόληση στον κλάδο μειώθηκε από τις 400 χιλιάδες το 2007 στις 214 χιλιάδες το 2012. Στον κλάδο επιστημονικών-τεχνικών δραστηριοτήτων, οι μισθωτοί μειώθηκαν  από 106 χιλιάδες το 2009 σε 83 χιλιάδες το 2012, μείωση που ξεπερνά το 22%.».

Μια πρώτη εκτίμηση για τα αποτελέσματα της ημερίδας είναι ότι οι εργασίες της δεν προχώρησαν σε μια ουσιαστική εμβάθυνση σχετικά με την θέση του κατασκευαστικού κεφαλαίου στην καπιταλιστική αγορά και τα καθήκοντα που απορρέουν για την εργατική τάξη του κλάδου, και τα συμπεράσματά της δεν βοηθάνε σε μια σοβαρή αποτύπωση των συσχετισμών δύναμης και χάραξης πραγματικά ταξικής γραμμής για το κίνημα του κλάδου και οικοδόμησης ενιαίου μετώπου με τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικροαστούς, πράγμα που υποτίθεται επιδίωκε, μεταξύ των άλλων, η ημερίδα. Τα συμπεράσματα και οι στόχοι πάλης που αναδείχθηκαν παραμένουν σε ένα πρώτο επίπεδο, σε αυτό μιας γενικής αντίστασης και της στοιχειώδους διεκδίκησης κάποιων αιτημάτων και αυτά με ένα γενικό τρόπο.

Είναι φανερό ότι το κατασκευαστικό κεφάλαιο, στην εγχώρια αγορά, υποβαθμίστηκε έναντι άλλων κλάδων και, από ατμομηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης, θέση που κατείχε για πολλά χρόνια, πέρασε στη θέση ενός τελευταίου βαγονιού. Οι λόγοι γι’ αυτό δεν είναι άγνωστοι και δεν αποτελούν Ελληνική πρωτοτυπία. Η καπιταλιστική κρίση χτύπησε τον κλάδο των κατασκευών σε πολλές χώρες και η παρατήρηση του φαινομένου θα μπορούσε να αποτελέσει την ακτινογραφία της συνολικής κρίσης: Πρόκειται για κρίση υπερπαραγωγής και υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου, είτε με τη μορφή χρήματος και δεν επανεπενδύονται διότι δεν φέρνουν στους κατόχους τους τα πριν την κρίση κέρδη, είτε με την μορφή εμπορευμάτων (στην προκειμένη περίπτωση διαμερισμάτων, κατοικιών και άλλων κατασκευών), τα οποία μένουν αδιάθετα.

Στο δημόσιο κατασκευαστικό τομέα, από τον οποίο τρέφονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια το κατασκευαστικό κεφάλαιο που δραστηριοποιούταν στα δημόσια έργα, η κρίση χρέους, ως μορφή της καπιταλιστικής κρίσης, οδήγησε σε ουσιαστικό φρενάρισμα τις δημόσιες επενδύσεις, τα δημόσια έργα και τα διάφορα προγράμματα (ΠΔΕ, ΕΣΠΑ, ΠΙΝΔΟΣ, ΑΛ. ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ, ΘΗΣΕΑΣ κ.λπ.), στο φρενάρισμα της κατασκευής των μεγάλων οδικών αξόνων (Ιονία οδός, Ολυμπία Οδός, Ε65, ΠΑΘΕ ) και σε άτυπη στάση πληρωμών του κράτους προς το εσωτερικό, προς τις εταιρίες, πράγμα το οποίο έπληξε το κατασκευαστικό κεφάλαιο και οδήγησε σε καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων και κυρίως της βασικής παραγωγικής δύναμης, της εργατικής δύναμης.

Σύμφωνα και με  στοιχεία του Συλλόγου Ανωνύμων Τεχνικών Εταιριών (ΣΑΤΕ), «κατά το 2010 παγιώθηκε ο μειωμένος συνολικός προϋπολογισμός των δημοπρατούμενων έργων προϋπολογισμού άνω των 2 εκ. € έναντι των ετών 2005 (-39,3%) και 2006 (-51,4%), ύψους 3,54 δισ. €, δηλαδή, στα επίπεδα του 2009 (3,49 δισ. €)».

Τα συμπεράσματα της ημερίδας επιβεβαίωσαν την τάση συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης, που από χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη, στον κλάδο, μιας και οι 14 εταιρίες και όμιλοι εταιριών της 7^ης τάξης, έγιναν 8, σύμφωνα με την εισηγητική ομιλία του Προέδρου της Ομοσπονδίας Οικοδόμων.

Οι 14 μεγάλοι όμιλοι, της  7ης τάξης πτυχίου, ήταν υπεύθυνοι για την παραγωγή του 25% περίπου του συνολικού προϊόντος του κατασκευαστικού κλάδου και του 49% περίπου των δημοσίων έργων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Οικονομίας Κατασκευών (ΙΟΚ),  παρουσίαζαν διαρκώς μεγαλύτερη αύξηση του μεριδίου τους, καθώς τα έργα που κατασκευάζονταν ήταν όλο και πιο μεγάλου μεγέθους. Η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση όμως, ήταν μεγαλύτερη απ ότι φαίνεται, διότι οι μισές περίπου από τις εταιρείες 7ης τάξης (Ακτωρ, J&P, Mοχλός, Tέρνα, Παντεχνική) συγκέντρωναν το 80% του τζίρου και των 14 ομίλων της 7ης τάξης. Εδώ πρέπει να προσμετρήσουμε και το μεγάλο ποσοστό μικρότερων έργων που κατασκεύαζαν οι θυγατρικές εταιρείες αυτών των μεγάλων ομίλων.

Το ποσοστό του κατασκευαστικού κεφαλαίου στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν είχε ξεπεράσει το 10%. Στο ποσοστό αυτό πρέπει να προσθέσουμε και την επίδρασή του στην αύξηση των δραστηριοτήτων σε παρεμφερείς κλάδους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με το ΙΟΒΕ και το ΙΟΚ, η απασχόληση στον κλάδο των κατασκευών, αυξήθηκε και από 275.000 άτομα το 2000, έφθασε στις 400.000 στα τέλη της δεκαετίας, πριν την κρίση (αυτό το στοιχείο καταρρίπτει τον ισχυρισμό του Πάσουλα, σχετικά με την έναρξη της κρίσης το 2003, όπως προκύπτει από την εισήγησή του, ισχυρισμός που υιοθετήθηκε στο πόρισμα, και αυτό διότι ο κατασκευαστικός κλάδος μέχρι το 2007 αποτελούσε την ατμομηχανή της Ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, είχε μεγάλους και ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης και είχε διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό απορρόφησης εργατικών χεριών. Το 2003 σημειώθηκε μια πτώση στις κατασκευές η οποία όμως δεν ήταν τέτοια που να συνιστά κρίση).

Σύμφωνα επίσης με το περιοδικό «Εργοληπτικό Βήμα», της Πανελλήνιας Ένωσης Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, τετραπλασιάσθηκε ο βαθμός εκμηχάνισης των κατασκευών. Εκτιμάται ότι σε κάθε εργαζόμενο στα μεγάλα εργοτάξια, αναλογούσαν ενεργά μηχανήματα αξίας έως 40-60.000 ευρώ.

Το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο, κυρίως οι κατασκευαστικοί όμιλοι της 7^ης τάξης, βρίσκουν διέξοδο για τα κεφάλαιά τους, επεκτείνοντας την δραστηριότητά τους σε νέες  χώρες και  σταθεροποιώντας την σε άλλες. Οι χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται οι κατασκευαστικές εταιρίες ή οι όμιλοι που έχουν έδρα την Ελλάδα, είναι η Αλβανία, η Κροατία, η Σερβία, η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Ρουμανία, η Ουκρανία, η Λευκορωσία, η Πολωνία, η Αίγυπτος, η Κύπρος, η Λιβύη, το Κατάρ, η Συρία, ο Λίβανος, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, το Αμπού Ντάμπι και πολλές άλλες.

 Την περίοδο ξεσπάσματος της κρίσης στον κατασκευαστικό τομέα, το 2007, πάρα πολλές πρεσβείες της Ελλάδας στο εξωτερικό, από ότι φαίνεται με κεντρική εντολή της κυβέρνησης, μελέτησαν και έκαναν εκθέσεις για τον χώρο των κατασκευών και προετοίμασαν συγκεκριμένες συμφωνίες, οι οποίες στη συνέχεια υπογράφτηκαν, με πολλές χώρες, για το καθεστώς λειτουργίας και φορολόγησης των κατασκευαστικών εταιριών και ομίλων της Ελλάδας στις χώρες αυτές. Τέτοιες μελέτες, εκθέσεις και συμφωνίες έγιναν με την Αλβανία, την Κροατία, την πΓΔΜ, την Ρουμανία, την Τουρκία, το Βιετνάμ και άλλες (www.agora.mfa.gr).

 Η Ελλάδα έχει υπογράψει συγκεκριμένες συμφωνίες για το φορολογικό και λοιπό πλαίσιο δραστηριοποίησης και λειτουργίας των κατασκευαστικών εταιριών και ομίλων, με την Τουρκία. Τον Απρίλιο του 2007 οι Υπουργοί Εξωτερικών των χωρών μελών του Συμφώνου Οικονομικής Συνεργασίας της Μαύρης Θάλασσας υπέγραψαν, στο Βελιγράδι, το Μνημόνιο Συνεργασίας για την ανάπτυξη, κατασκευή και ενοποίηση του αυτοκινητοδρόμου «Οδικός Δακτύλιος Μαύρης Θάλασσας».

Η «ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.», μετά από σχετική πρόταση της Ελληνικής Κυβέρνησης, ανέλαβε τη Μόνιμη Τεχνική Γραμματεία υλοποίησης του έργου.

Το ανωτέρω μνημόνιο κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή με τον Νόμο 205/3703/08-10-2008.

Ο αυτοκινητόδρομος έχει μήκος περί τα 7.000 χλμ και κάθετους άξονες για το Αζερμπαϊτζάν την Σερβία και την Αλβανία. Πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το μνημόνιο κατανόησης έχει καταρχήν

αποφασιστεί να διέρχεται από τις εξής πόλεις: Κωσταντινούπολη (Τουρκία), Σαμσούντα

(Τουρκία), Τραπεζούντα (Τουρκία), Μπατούμι (Γεωργία), Πότι (Γεωργία), Ερεβάν (Αρμενία),

Μπακού (Αζερμπαϊτζάν), Νοβοροσίσκ (Ρωσία), Ρόστο στον Ντον (Ρωσία), Ταγκανρόγκ

(Ρωσία), Μαριουπόλ (Ουκρανία), Μελιτοπόλ (Ουκρανία), Οδησσός (Ουκρανία), Τσισνάου

(Μολδαβία), Βουκουρέστι (Ρουμανία), Κονστάντσα (Ρουμανία), Χάσκοβο (Βουλγαρία), Σόφια

(Βουλγαρία), Νις (Σερβία), Βελιγράδι (Σερβία), Τίρανα (Αλβανία), Αδριανούπολη (Τουρκία),

Κομοτηνή (Ελλάδα), Αλεξανδρούπολη (Ελλάδα). (πηγή: ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε).

Είναι φανερό ότι το κράτος μερίμνησε για το κατασκευαστικό κεφάλαιο προνομιακά, συνάπτοντας συμφωνίες που του επέτρεπαν και το διευκόλυναν στην παραπέρα εξόρμησή του στα βαλκάνια και σε άλλες περιοχές της γης.

Οι καπιταλιστές του κλάδου των κατασκευών δεν περιορίζονται μόνο στις κατασκευές. Επενδύουν τα κεφάλαιά τους και σε άλλους τομείς από τους οποίους προσδοκούν να βγάλουν κέρδη.  Η κατασκευαστική εταιρία, καλύτερα ο όμιλος εταιριών, ΑΚΤΩΡ, επεξέτεινε τις δραστηριότητές του στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και συμμετέχει με ποσοστό 35% στην εταιρία « Ελληνικός Χρυσός»,  η οποία πήρε δώρο, με 11 εκατομμύρια ευρώ, την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χρυσού και άλλων μετάλλων, στην Χαλκιδική, η αξία των οποίων αποτιμάται σε πολλά δισεκατομμύρια!

Να δούμε όμως και τους άλλους ομίλους: «Στα 2,5 δισ. ευρώ διαμορφώνεται η ανεκτέλεστη κατασκευαστική δραστηριότητα της J&P Άβαξ με τα έργα της Ελλάδας και του εξωτερικού να αντιπροσωπεύουν το 33% και 67%, αντιστοίχως. Ο όμιλος έχει, επίσης, μειοδοτήσει σε διαγωνισμούς για έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στο εξωτερικό, κυρίως στην Κύπρο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Πολωνία, συνολικής αξίας περίπου 500 εκατ. ευρώ.
Οι προς υπογραφή συμβάσεις αυξάνουν το ανεκτέλεστο της J&P Άβαξ στα 3 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, ο κατασκευαστικός όμιλος ετοιμάζεται, κατά τη φετινή χρήση, να προσθέσει στη φαρέτρα του νέες δραστηριότητες, όπως η ενέργεια και το facility management, αλλά και νέες συμβάσεις παραχώρησης και ΣΔΙΤ σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Ο τρίτος κατασκευαστικός κολοσσός της χώρας, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εμφανίζει κατασκευαστικό ανεκτέλεστο, ύψους 2,1 δισ. ευρώ, από το οποίο το 1/3 αφορά έργα στο εξωτερικό και δη στην Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια. Η διοίκηση της εισηγμένης, όπως έγινε γνωστό, κατά την πρόσφατη τακτική γενική συνέλευση, έκρινε σκόπιμο να μη συνεχίσει, μέχρι να παρέλθει η κρίση, τα projects σε Ρωσία και Ουκρανία. Οι επενδύσεις, όμως, ύψους 130 εκατ. ευρώ, που διατηρεί στη Βουλγαρία εξελίσσονται κανονικά. Πέραν των κατασκευών, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ δραστηριοποιείται στον κλάδο παραγωγής ενέργειας, της αξιοποίησης ακινήτων real estate και των παραχωρήσεων - αυτο/συγχρηματοδοτούμενων έργων.

Η Μηχανική παρουσιάζει ανεκτέλεστο περίπου 240 εκατ. ευρώ, ενώ ο κύριος όγκος του επενδυτικού προγράμματός της κατανέμεται στη Ρωσία, τη Βουλγαρία, την Ουκρανία, Αίγυπτο και Λευκορωσία, όπου αναπτύσσει πολυτελή οικιστικά συγκροτήματα και εμπορικά κέντρα.». (ΠΗΓΗ: Πύλη space)

Η δραστηριοποίηση στο εξωτερικό των κατασκευαστικών εταιριών και ομίλων συνιστά εξαγωγή κεφαλαίου. Οι καπιταλιστές του κλάδου βρήκαν διέξοδο για τα κεφάλαιά τους.

Στην περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου επιταχύνεται, με την συγκέντρωση της παραγωγής στα χέρια τους, μέσω της καταστροφής προβληματικών κεφαλαίων, αλλά και μέσω των εξαγορών και συγχωνεύσεων. Τα μονοπώλια έχουν κυριαρχήσει και καθορίζουν τη φύση του κατασκευαστικού κεφαλαίου: Ο χαρακτήρας του κατασκευαστικού κεφαλαίου που κυριαρχεί και δρα στην Ελλάδα και έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές του, από χρόνια τώρα, στο εξωτερικό, είναι μονοπωλιακός. Η υποβάθμιση της θέσης του στην παραγωγική διαδικασία της χώρας δεν αλλάζει, δεν μετατρέπει τον χαρακτήρα του. Τα μονοπώλια δεν πρόκειται να ξαναγίνουν μικρές εταιρίες. Αντίθετα, με την καταστροφή των μικρών, των μη ανταγωνιστικών και λιγότερο κερδοφόρων κεφαλαίων, μέσα από τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση κεφαλαίου που επιτυγχάνεται, θα βγουν πιο δυναμωμένα στο τέλος της κρίσης.  Όσοι αντέξουν στον ανταγωνισμό και επιζήσουν, θα κυριαρχήσουν στον κατασκευαστικό τομέα, ως μεγαλύτεροι και ισχυρότεροι μονοπωλιακοί όμιλοι και επιχειρήσεις.

Παράλληλα, αυξήθηκε και ο βαθμός εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης του κλάδου. Από 25.300 ευρώ παραγωγικότητας ανά εργαζόμενο το 1997, φτάσαμε στις 44.000 ευρώ ανά εργαζόμενο το 2003, και ακόμα παραπάνω μέχρι το 2007, που ήταν η χρονιά που η κρίση κατέστη πλέον αναπόφευκτη και εκδηλώθηκε σε όλο της το μέγεθος. Αύξηση δηλαδή, πάνω από  80%!

Την ίδια περίοδο, τα μεροκάματα, δεν αυξήθηκαν αντίστοιχα αλλά, παίρνοντας υπόψη τον πληθωρισμό, έχουμε μόλις 5% πραγματική αύξηση. Για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα, καταστρατηγήθηκαν τα ωράρια εργασίας, το 5ήμερο, εντατικοποιήθηκε η εργασία, αυξήθηκαν οι κίνδυνοι ατυχήματος, γεγονός που αποδεικνύεται απ’ τους δεκάδες θανάτους οικοδόμων στην εν λόγω περίοδο, αλλά και μετά απ’ αυτή.

Ο βαθμός εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης εκτινάχθηκε στα ύψη με την κατάργηση της ΣΣΕ του κλάδου, της οποίας η μετενέργεια έπαψε να υφίσταται από τις 30/5/2012, με αποτέλεσμα οι μισθοί, τα μεροκάματα και οι ασφαλιστικές εισφορές να συμπιεστούν στο επίπεδο της ΕΓΣΣΕ. Πράγμα που  παραδέχτηκε ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων στην εισήγησή του, λέγοντας ότι: «Το μεροκάματο του οικοδόμου από τη ΣΣΕ κυμαίνονταν από 45 μέχρι 89 ευρώ μεικτά. Σήμερα, με την άρνηση υπογραφής ΣΣΕ από τους εργοδότες, περιορίστηκε στα 28-36 ευρώ. Ανάλογες είναι και οι εισφορές που καταβάλλουν στο ΙΚΑ.». Έχουμε δηλαδή, τεράστια αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσής της εργατικής δύναμης, η οποία καταγράφεται  με την κατακόρυφη πτώση στους μισθούς και στα μεροκάματα.

         Στο σημείο αυτό πρέπει να ανοίξουμε μια παρένθεση για να πούμε λίγα λόγια σχετικά με την αποτελεσματικότητα της γραμμής της Ομοσπονδίας οικοδόμων, η οποία αποτελεί βασική συνιστώσα του ΠΑΜΕ. Η ορθότητα της κάθε γραμμής στο μαζικό κίνημα δεν μπορεί παρά να κριθεί, από το βαθμό συσπείρωσης των εργαζομένων στον κλάδο, την δυνατότητα απόκρουσης των επιθέσεων της εργοδοσίας, την απόσπαση καταχτήσεων και την βελτίωση της θέσης των εργαζομένων στον κλάδο. Με βάση αυτά τα ελάχιστα κριτήρια πρέπει να πούμε ότι η ηγεσία και η γραμμή που κυριαρχεί στην Ομοσπονδία οικοδόμων και στο Συνδικάτο Αθήνας, απέτυχαν παταγωδώς!

Πολύ καιρό πριν, αλλά κυρίως με την έναρξη της κρίσης, κανένα μέτρο δεν κατόρθωσαν να αποκρούσουν και καμιά βελτίωση της θέσης της εργατικής τάξης του κλάδου δεν πέτυχαν. Με  αποτέλεσμα την πλήρη διάλυση των οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος, το οποίο πλέον δεν μπορεί να πραγματοποιήσει αυτοτελώς, μια αξιοπρεπή απεργιακή ή άλλη κινητοποίηση. Ανάγλυφη εικόνα της διάλυσης έδωσαν τα αποτελέσματα της συμμετοχής στις τελευταίες εκλογές του Συνδικάτου Αθήνας, στις οποίες συμμετείχαν περίπου 3.000 οικοδόμοι, από 17.500 παλιότερα.

Το συνδικάτο και η Ομοσπονδία, κάτω από την επίδραση του ΠΑΜΕ, ούτε στην περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης,  με κύριο σταθμό την Ολυμπιάδα, κατόρθωσαν να αποσπάσουν γενικευμένες καταχτήσεις, διότι δεν είχαν τέτοιο προσανατολισμό, ούτε στην περίοδο της κρίσης και της ύφεσης κατόρθωσαν να υπερασπιστούν τα κατακτημένα δικαιώματα! Με αποτέλεσμα η εργατική τάξη του κλάδου να υποστεί μεγάλο πλήγμα, να της αφαιρεθούν δικαιώματα και καταχτήσεις (αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, κόψιμο του εποχικού επιδόματος κ.α.) με κύριο και βασικό την απώλεια της ΣΣΕ και την πτώση του μισθού σε ποσοστό πάνω από 50%!!!

 Η εργατική τάξη του κλάδου,  στην πάλη της με το κεφάλαιο, απώλεσε ένα από τα βασικά της όπλα, αυτό της ΣΣΕ, και η πάλη της πλέον θα διεξάγεται με δυσχερέστερους όρους! Αυτό σημαίνει δυσμενή, για την εργατική τάξη, μεταβολή των συσχετισμών δύναμης και ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των εργατών. Καμιά απολύτως κριτική και αυτοκριτική δεν είδαμε, ούτε ακούσαμε, σχετικά με τις ευθύνες αυτής της ήττας. Η ηγεσία του κλάδου συνεχίζει ακάθεκτη το έργο της, σαν να μη συνέβη τίποτα! Σαν να μην έχει κανένας ευθύνη για αυτή την ήττα!

Με αυτή τους την πολιτική και την πρακτική, την πολιτική της Ομοσπονδίας και του Συνδικάτου Αθήνας,   κάνουν τον υποταγμένο ρεφορμισμό να φαντάζει, στα μάτια των εργαζομένων,  πιο συνεπής και αποτελεσματικός. Και αυτό διότι,  πολλές Ομοσπονδίες οι οποίες κυριαρχούνται από αυτόν, υπέγραψαν ΣΣΕ με μειώσεις από 6-20%! Οι δυνάμεις με την λογική της Ομοσπονδίας Οικοδόμων βρίσκονται σε δυσχερέστερη θέση, από τον υποταγμένο ρεφορμισμό, διότι, οι μειώσεις που υφίστανται οι εργαζόμενοι που ανήκουν στις Ομοσπονδίες τους φτάνουν ακόμα και σε ποσοστά της τάξης του 50-60%! Αυτό συμβαίνει στις περισσότερες Ομοσπονδίες του ΠΑΜΕ: Οικοδόμων, Φαρμάκου, Λογιστών, Κλωστοϋφαντουργών.

Η πολιτική του μικρότερου κακού, αποτελεί συμβιβαστική πολιτική και χαρακτηριστικό της Σοσιαλδημοκρατίας, και συντηρητικών δυνάμεων,  οι οποίες σε περίοδο καπιταλιστικής κρίσης δεν προάγουν την γραμμή της όξυνσης της ταξικής πάλης για την ανατροπή του άρρωστου καπιταλισμού, αλλά, την γραμμή του μικρότερου κακού, για να ξεπεράσει ο καπιταλισμός την κρίση του και να ξαναπάρει μπροστά η καπιταλιστική μηχανή, με τις μικρότερες δυνατές απώλειες για την εργατική τάξη. Αλλά με ολόκληρη την καπιταλιστική  εξουσία!

Στην προκειμένη περίπτωση όμως, και οι δυνάμεις που αυτοαποκαλούνται ταξικές δυνάμεις και δέχονται την επιρροή και τη γραμμή του ΚΚΕ, από έναν άλλο δρόμο φτάνουν στο ίδιο αποτέλεσμα: Στην διαιώνιση της καπιταλιστικής εξουσίας μιας και η λαϊκή εξουσία και οικονομία «δεν βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη» σύμφωνα με επανειλημμένες δηλώσεις της Παπαρήγα. Πράγμα άλλωστε που επιβεβαιώνεται από τους στόχους πάλης που προωθεί το ΚΚΕ στους μαζικούς φορείς που επηρεάζει.

Οι Ομοσπονδίες του ΠΑΜΕ δεν δέχθηκαν να υπογράψουν ΣΣΕ με μειωμένους μισθούς. Και καλά έκαναν! Αυτό που δεν έκαναν καθόλου καλά όμως είναι ότι δεν άνοιξαν αγωνιστικό μέτωπο και δεν πήραν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να δοθεί πραγματική μάχη για την υπογραφή ΣΣΕ, με αγωνιστικούς όρους, με όρους κινήματος. Το αποτέλεσμα αυτής της γραμμής είναι: ο υποταγμένος ρεφορμισμός να υπογράφει ΣΣΕ με μικρότερες μειώσεις μισθών, έναντι των Ομοσπονδιών που επηρεάζονται από το ΠΑΜΕ, οι οποίες φαίνεται να βάζουν το δίλλημα «όλα ή τίποτα», καταλήγοντας στο τίποτα.

Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να απομονώσει τις δυνάμεις της συνθηκολόγησης και του αναχωρητισμού και να προωθήσει συντονισμένους αγώνες μέσα από την κοινή δράση όλων των αγωνιστικών δυνάμεων, σωματείων, Ομοσπονδιών και γενικών συνελεύσεων αποφασιστικού χαρακτήρα, για την υπογραφή των Συλλογικών Συμβάσεων.

Απέναντι στην επιθετικότητα του κεφαλαίου,  στο ενιαίο μέτωπο των καπιταλιστών και στην ωμή επέμβαση των κυβερνήσεων και του κράτους υπέρ των κεφαλαιοκρατών, η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί με την λογική του μικρότερου κακού, ούτε με την  λογική της φυγομαχίας και τη μη υπογραφή ΣΣΕ. Η απάντηση πρέπει να δοθεί με την σύμπτυξη ενιαίου εργατικού μετώπου στη βάση των προβλημάτων ενάντια στον καπιταλισμό, με την οργάνωση της πάλης για την υπογραφή ΣΣΕ, στην κατεύθυνση αμφισβήτησης της ιδιωτικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της ίδιας της καπιταλιστικής εξουσίας.

  Αντί η πραγματικότητα να προβληματίσει του εκπροσώπους των εργατικών οργανώσεων που συμμετείχαν στην ημερίδα, να προσαρμόσουν την γραμμή τους και να καθορίσουν τους αντίστοιχους στόχους, για μία ακόμα φορά αυτοί υποτάχθηκαν πλήρως στις μικροαστικές διεκδικήσεις, μέσα στις οποίες βέβαια υπάρχουν και εργατικά αιτήματα, αλλά εκλείπουν τα βασικά, τα θεμελιώδη.

Η προχειρότητα των εργασιών της ημερίδας είναι αδικαιολόγητη και τριών ειδών εξηγήσεις μπορούμε να δώσουμε: ή οι οργανώσεις που συμμετείχαν δεν έχουν συνολική εικόνα του κλάδου, ή είναι πλήρως υποταγμένοι στους μικροαστούς, ή η ημερίδα έγινε μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένες πολιτικές στοχεύσεις. Ή και τα τρία.

 Θα μπορούσαν όμως να εξυπηρετηθούν, και η ενδελεχής μελέτη και αποτύπωση της κατάστασης στον κλάδο και η χάραξη στοιχειώδους γραμμής πάλης και διεκδίκησης των εργατών του κλάδου και οι εργατικές πολιτικές στοχεύσεις;  Όχι! Φαίνεται ότι οι ηγεσίες των φορέων που συμμετείχαν στην ημερίδα και οι πολιτικοί  φορείς από τους οποίους επηρεάζονται, είναι ανίκανοι να προσφέρουν- να κάνουν κάτι το ουσιαστικό για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Στην προκειμένη περίπτωση τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Η εργατική τάξη του κλάδου δεν κέρδισε τίποτα. Το κίνημα δεν βγήκε ωφελημένο, πιο σοφό και ώριμο, από αυτή την ημερίδα. Αλλά και η όποια πολιτική στόχευση, η σύγκλιση δυνάμεων που αυτοαποκαλούνται ταξικές, δεν γίνεται  σε εργατική, σε προλεταριακή βάση, αλλά υπό την κυριαρχία των μικροαστών του κλάδου, σε μικροαστική κατεύθυνση. Και θα εξηγήσουμε αμέσως τι εννοούμε.

Ας πάρουμε το ζήτημα της οικοδόμησης ενιαίου μετώπου με τους μικροαστούς του κλάδου.

Το βασικό ζήτημα για την ενιαία πάλη των εργατών με τους μικροαστούς του κλάδου, του κάθε κλάδου, είναι η υιοθέτηση από την πλευρά των μικροαστών των εργατικών διεκδικήσεων, όπως αυτά αποτυπώνονται στις αποφάσεις και στα αιτήματά τους. Δεσπόζουσα θέση κατέχει η ΣΣΕ η οποία αποτελεί συμπύκνωση των διεκδικήσεων και κατακτήσεων των εργατών του κλάδου. Στο «κοινό πόρισμα» όμως η ΣΣΕ δεν βρήκε καμιά απολύτως θέση!!! Η ηγεσία της Ομοσπονδίας Οικοδόμων και του Συνδικάτου Αθήνας, αλλά και της Ένωσης Ηλεκτροτεχνιτών Ν.Αττικής και του Συνδικάτου Κατεργασίας Ξύλου Ν.Αττικής, σωματεία τα οποία εκπροσωπούν εργατικές δυνάμεις, δεν βρήκαν ένα ελάχιστο τόπο στο κοινό τους πόρισμα για την ΣΣΕ.

Οι εκπρόσωποι των εργατικών οργανώσεων υποτάχθηκαν στους μικροαστούς του κλάδου και περιορίστηκαν σε μερικά γλυκανάλατα και αναντίστοιχα των αναγκών των εργατών του κλάδου, αιτήματα, θεωρώντας ότι σώζονται με την αναφορά τους στην, χιλιαστικού τύπου, επίκληση που λέει ότι: «…Έρχεται στο προσκήνιο η αναγκαιότητα και ρεαλιστικότητα του άλλου δρόμου ανάπτυξης, μέσα από την πάλη για αποδέσμευση από την Ε.Ε. με προοπτική τη λαϊκή εξουσία και οικονομία.». Η επίκληση της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας δεν προσφέρει τίποτα ουσιαστικό στην εργατική τάξη του κλάδου, η αποδοχή της όμως αποτελεί όρο, για τους φορείς της,  για την από κοινού ανάπτυξη αγώνων με άλλες δυνάμεις. Αυτή η παράμετρος συνιστά ένα μείγμα οπορτουνισμού και σεχταρισμού: από τη μία οι στόχοι πάλης της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας δεν διαπερνάνε τους στόχους πάλης του μαζικού κινήματος, παρά μόνο σαν επίκληση, από την άλλη η αποδοχή της αποτελεί απαράβατο όρο για οποιαδήποτε συμμαχία. Το γράμμα και ο τύπος, επικρατεί του πνεύματος και της ουσίας.

Δεν πέρασε καν από το μυαλό τους ότι η λαϊκή εξουσία και οικονομία και πολύ περισσότερο η εργατική εξουσία, η δικτατορία του προλεταριάτου, δεν αποτελούν ευχές που θα πραγματοποιηθούν με την επίκλησή τους, αλλά γίνονται χειροπιαστά αιτήματα του κινήματος, αιτήματα για δράση και διεκδίκηση τα οποία διαπαιδαγωγούν την εργατική τάξη και την κάνουν να κατανοήσει και να υλοποιήσει την ιστορική της αποστολή.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι εν λόγω φορείς στο νούμερο ένα του πορίσματός τους έβαλαν το μέσον και όχι τους στόχους. «…1. Ο σταθερός συντονισμός όλων των δυνάμεων του κλάδου απαιτεί την δημιουργία μιας μόνιμης επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από τους συνδικαλιστικούς φορείς που οργανώνουν τους εργαζόμενους του κλάδου.».

 Αντί να βάλουν πρώτα την πλατφόρμα και κατόπιν τον τρόπο διεκδίκησης και υλοποίησής της, εξεδήλωσαν και έβαλαν αμέσως, στην πρώτη-πρώτη θέση, τον  βασικό, αν όχι το μοναδικό, στόχο της ημερίδας: την επιχείρηση σύγκλισης και συμπόρευσης συνδικαλιστικών και πολιτικών δυνάμεων. Θέλουν να κρυφτούν και η χαρά δεν τους αφήνει! Μήπως όμως είμαστε άδικοι και πρόκειται απλά για ένα συντονισμό των δυνάμεων στον κατασκευαστικό τομέα, και τίποτα περισσότερο; Στον κατασκευαστικό τομέα υπάρχουν πολλά σωματεία τα οποία δεν κλήθηκαν και φυσικά δεν πήραν μέρος στην ημερίδα: σωματεία εργαζομένων στο έτοιμο σκυρόδεμα και στα νταμάρια, χειριστές σκαπτικών και άλλων μηχανημάτων, οδηγοί κλπ.

 Αντίθετα, κλήθηκε και πήρε μέρος το ΣΜΤ του οποίου τα μέλη δεν εργάζονται όλα, ούτε καν τα περισσότερα,  στις κατασκευές, αλλά σε διάφορες εταιρίες και εργοστάσια, στη χημική βιομηχανία, στο μέταλλο και αλλού. Αυτό το γεγονός δεν αφήνει πολλά περιθώρια για δεύτερες σκέψεις.

Η ηγεσία του ΣΜΤ ανέλαβε ευθύνες, στο βαθμό που συμφώνησε στο «κοινό πόρισμα», και συμμετέχει στην «μόνιμη επιτροπή». Αν συμφώνησε και συμμετέχει τότε αναλαμβάνει σοβαρή ευθύνη απέναντι στους εργαζόμενους που εκπροσωπεί για την υποχώρηση έναντι των διακηρύξεων του σωματείου και την υποταγή στους μικροαστούς. Και πρέπει να είναι προετοιμασμένη για πολλά «σκωτσέζικα ντους», στο δρόμος που διάλεξε, αυτόν της συμπόρευσης με το ΠΑΜΕ πάση θυσία.

Φυσικά, είναι δικαίωμά τους να συμπορευτούν ενωμένοι στο ρεφορμιστικό και σεχταριστικό δρόμο προς τον  γκρεμό. Δεν έχουν όμως κανένα δικαίωμα να τραβάνε μαζί τους την εργατική τάξη του κλάδου! Η εξυπηρέτηση μικροπολιτικών στόχων και η μικροαστική κατεύθυνση του εγχειρήματος αποτυπώνεται στο προικοσύμφωνο, δηλαδή στο «κοινό πόρισμα» και στο διεκδικητικό τους πλαίσιο. Από την στιγμή που απουσιάζει η πάλη για την υπογραφή ΣΣΕ και άλλα αιτήματα του κλάδου, και η δέσμευση των μικροαστών του κλάδου για την εφαρμογή τους, απουσιάζει ο ελάχιστος ταξικός προσανατολισμός του εγχειρήματος και η υποταγή της εργατικής τάξης του κλάδου στα συμφέροντα των μικροαστών γίνεται πραγματικότητα.

Μην ξεχνάμε ότι οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση, μικροαστοί, απασχολούν μισθωτούς (ηλεκτρολόγους, ξυλουργούς, υδραυλικούς και άλλους). Πολλοί από αυτούς προχώρησαν σε απολύσεις, σε μείωση μισθών, εφάρμοσαν την εκ περιτροπής εργασία κλπ.  Οι όποιες κοινές διεκδικήσεις από το κράτος, σχετικά με την ανεργία, δεν αποκαθιστούν,  αντίθετα επιβεβαιώνουν την βασική υποχώρηση απέναντι στους μικροαστούς του κλάδου, τους οποίους, με το κοινό πόρισμα, απαλλάσσουν από  τις υποχρεώσεις τους έναντι των εργαζομένων και ανέργων. Η ΕΓΣΣΕ  και η Κλαδική ΣΣΕ καθορίζουν, εκτός από το ύψος του μεροκάματου, το ύψος του επιδόματος ανεργίας, την σύνταξης, των διάφορων παροχών υγείας σε είδος, τις ασφαλιστικές εισφορές της εργοδοσίας, τα διάφορα επιδόματα, το ωράριο εργασίας και πολλά άλλα. Επιπλέον, οι ενιαίοι στόχοι πάλης εργαζομένων και ανέργων, ενοποιούν την εργατική τάξη σε ένα σύνολο.

Και μην πει κάποιος ότι ο χαρακτήρας της ημερίδας ήταν εξειδικευμένος, για την ανεργία, και δεν επεκτάθηκε σε γενικότερα ζητήματα. Το ζήτημα της ΣΣΕ, εκτός του ότι αφορά άμεσα τους άνεργους, δεν τέθηκε ούτε στην προηγούμενη  απόφαση της ολομέλειας της Διοίκησης της Ομοσπονδίας Οικοδόμων,  το Σάββατο 7/7/2012, πράγμα που μας δείχνει ότι λείπει ο προσανατολισμός.

 Το πόρισμα της εν λόγο ημερίδας αποτελεί μνημείο διάστασης λόγων και έργων. Τα σωματεία τα οποία συμμετείχαν επαγγέλλονται, υποτίθεται, μια άλλη προοπτική. Την προοπτική της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας, με έξοδο από την ΕΕ και  διαγραφή του χρέους. Αυτή η προοπτική ούτε φαίνεται, ούτε περνάει μέσα από τα αιτήματα, τους στόχους πάλης και τις διεκδικήσεις των φορέων που διοργάνωσαν την ημερίδα, και δεν αποτυπώνεται στο κοινό πόρισμα. Φυσικά δεν πρόκειται για κανένα «…ριζοσπαστικό πλαίσιο αιτημάτων», όπως διατείνεται το κοινό πόρισμα. Πρόκειται  για «αθώα» αιτήματα τα οποία, κάτω από προϋποθέσεις, ο καπιταλισμός μπορεί να τα υλοποιήσει και να τα ενσωματώσει. Άλλωστε, παρόμοια αιτήματα, σχετικά με την αναγκαιότητα ανέγερσης κατοικιών κλπ,  θα βρούμε και στις καπιταλιστικές επαγγελματικές ενώσεις και τους συλλόγους.

Το δεύτερο σημείο του κοινού πορίσματος αφορά στην  αναγκαιότητα της διαφωτιστικής δουλειάς, για να: « φωτιστεί η αιτία της κρίσης». Πρέπει να τονίσουμε ότι, είναι αναγκαίο και πρέπει να γίνει τέτοιου είδους διαφωτιστική δουλειά. Αλλά ο ρόλος των εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων δεν εξαντλείται σε αυτό. Οι εργατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις υπάρχουν, κυρίως, για να αναπτύσσουν αγωνιστική δραστηριότητα γύρω απ τα οξυμένα άμεσα προβλήματα και να απαιτούν λύσεις σε αυτά από την κυβέρνηση, το κράτος και τους καπιταλιστές. Στο κοινό πόρισμα καμιά αγωνιστική δραστηριότητα δεν προβλέπεται, απεργίες, συλλαλητήρια κλπ. Αντίθετα, η όποια δραστηριότητα των εμπλεκόμενων φορέων περιορίζεται σε μια γενικόλογη αλληλεγγύη, στη συλλογή υπογραφών και την διοργάνωση ανάλογων, με την ημερίδα,  εκδηλώσεων.

Οι  ηγεσίες των φορέων που συμμετείχαν στην ημερίδα, και κυρίως των εργατικών, αλλά κυρίως οι πολιτικοί φορείς από τους οποίους επηρεάζονται, αναλαμβάνουν τεράστια ιστορική ευθύνη διότι σε μια περίοδος σοβαρής καπιταλιστικής κρίσης, στην οποία η παραμικρή διεκδίκηση φέρνει στο προσκήνιο την αναγκαιότητα της προλεταριακής επανάστασης, ο ρόλος που αυτοί επιφυλάσσουν για τους μαζικούς φορείς στους οποίους επιδρούν, είναι η διαφώτιση και η προπαγάνδα, και κάποια γενικόλογη αλληλεγγύη! Ακριβώς από αυτή την γραμμή προκύπτει το μίγμα σεχταρισμού-ρεφορμισμού-οπορτουνισμού, στο οποίο συμπυκνώνεται η πολιτική τους.

Ποια πρέπει να είναι όμως η γραμμή στο κίνημα του κλάδου, όσο αφορά στους άνεργους, για να είναι νικηφόρα και να έχει αποτελέσματα;

Ο παγκόσμιος καπιταλισμός βρίσκεται σε παρατεταμένη και βαθιά κρίση η οποία διευρύνεται αγγίζοντας και χώρες που μέχρι τώρα ήταν εκτός κρίσης.

          Η κρίση οξύνει στο έπακρο τις συγκρούσεις ανάμεσα στους καπιταλιστές και στα κράτη. Το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα είναι βαριά άρρωστο και δηλητηριάζει ολόκληρη την κοινωνία

          Τα αποτελέσματα της κρίσης είναι καταστροφικά για την εργατική τάξη και τον εργαζόμενο λαό. Εκατομμύρια εργαζόμενοι πετιούνται στο δρόμο, μένουν άνεργοι, οι ικανότητες και οι δεξιότητές τους αχρηστεύονται. Γι’ αυτούς που δουλεύουν καταργείται κάθε δικαίωμα, η εκμετάλλευση αυξάνει, οι εργασιακές συνθήκες επιστρέφουν στον 18ο αιώνα με τις ανάγκες στο ύψος του 21ου αιώνα.

          Η εξέλιξη αυτή δεν είναι μοιραία! Η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας μπορεί να εξασφαλίσει, σήμερα, αξιοπρεπή διαβίωση για όλη την ανθρωπότητα με τρείς ώρες εργασία την ημέρα!

          Εμπόδιο σε αυτή την προοπτική αποτελεί ο παρωχημένος τρόπος παραγωγής, ο καπιταλιστικός τρόπος και η εξουσία του κεφαλαίου. Η πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού αποτελεί άμεση αναγκαιότητα.  Απέναντι στην προοπτική να εξαθλιωθεί πλήρως και να πεινάσει η εργατική τάξη, να αποδιοργανωθεί και να μην υπάρχει καν σαν τάξη καθ’ αυτή, ο μόνος δρόμος είναι: να απαντήσουμε αποφασιστικά μέσα από ένα ενιαίο εργατικό μέτωπο στη βάση των προβλημάτων μας, ενάντια στον καπιταλισμό.

          Σε αυτή την κατεύθυνση η εργατική τάξη του κλάδου πρέπει να παλέψει για την ανασυγκρότηση των σωματείων και την ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος των εργαζομένων στις κατασκευές. Για ένα Συνδικάτο στο χώρο των κατασκευών που θα περιλαμβάνει στις γραμμές του όλους τους μισθωτούς του κλάδου ανεξάρτητα από ειδικότητα, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, θρησκεία, εθνικότητα, ανεξάρτητα από ιδεολογικές και πολιτικές πεποιθήσεις. Ένα συνδικάτο αυτοτελές και ανεξάρτητο από το κράτος και την εργοδοσία, την αστική αντίληψη και τα κόμματά της.

 ( Όλες οι σημαντικές καταχτήσεις στον κλάδο έγιναν στα μέσα της δεκαετίας του ’80, ως αποτέλεσμα της ορμής που δημιούργησε η σωστή γραμμή της ενοποίησης των σωματείων -ειδικοτήτων σε ένα ενιαίο Συνδικάτο).

Τα σωματεία πρέπει να οικοδομήσουν επιτροπές ανέργων οι οποίες θα δρουν από κοινού με τους εργαζόμενους αλλά και αυτοτελώς, διεκδικώντας αιτήματα από τους Δήμους (π.χ., μηδενισμό φόρων και δημοτικών τελών, δωρεάν μετακίνηση), τον ΟΑΕΔ  και το κράτος ( επίδομα μέχρι να βρουν δουλειά), το ΙΚΑ (θεώρηση των βιβλιαρίων και παροχές υγείας), τις τράπεζες (διαγραφή ή ρύθμιση χρεών), τη ΔΕΗ (ενάντια στις διακοπές παροχής ρεύματος), από την εφορία και το κράτος ενάντια στη σκληρή φορολόγηση, κ.λπ.

Να υπάρξει διακλαδικός συντονισμός μεταξύ των επιτροπών των ανέργων και ενοποίηση των αγώνων και των διεκδικήσεων με το σύνολο του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, για να διασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση για την διεκδίκηση των αιτημάτων μας: Το βασικό ζήτημα πάλης και διεκδίκησης είναι η πάλη με το σύνθημα: δουλειά για όλους με πλήρη δικαιώματα. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να δούμε πιο συγκεκριμένα αιτήματα για τους άνεργους του κλάδου, οι οποίοι μαζί με τους υποαπασχολούμενους φτάνουν σε ποσοστό 80%!

·                    Άμεση προστασία των ανέργων. Ταμείο ανεργίας χωρίς προϋποθέσεις μέχρι να βρει δουλειά ο άνεργος, αύξηση του επιδόματος ανεργίας, πλήρης ασφαλιστική κάλυψη για όλο το διάστημα ανεργίας, υπολογισμός του χρόνου ανεργίας στον ασφαλιστικό χρόνο.

·                    Απαγόρευση δια νόμου των απολύσεων και καταβολή όλου του μεροκάματου και του μισθού στην περίπτωση περάσματος του προσωπικού από την πλήρη στη μερική απασχόληση.

·                    Όχι στο κλείσιμο των εργοταξίων, συνέχιση της λειτουργίας τους με κρατική διοίκηση και δεσμευτικό εργατικό έλεγχο. Κατάργηση του επιχειρηματικού και τραπεζικού απορρήτου, δήμευση της περιουσίας των καπιταλιστών που κηρύσσουν πτώχευση των επιχειρήσεών τους, ή σαμποτάρουν την παραγωγή.

·                    Ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις. Όχι στην προσταγή των καπιταλιστών που απαιτούν πλήρη κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και εξατομίκευση της διαπραγμάτευσης των όρων εργασίας. Αυξήσεις σε μεροκάματα, μισθούς και συντάξεις για την ικανοποίηση των αναγκών διαβίωσης.

·                    Δωρεάν δημόσια και αναβαθμισμένη, υγεία-πρόνοια-παιδεία. Άμεση χρηματοδότηση των νοσοκομείων που σήμερα υπολειτουργούν.

·                    Δημόσια, δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, για την οποία να πληρώνουν οι καπιταλιστές και το κράτος.

·                    Να μην κόβεται το ρεύμα και το νερό στους άνεργους, να σταματήσουν οι εξώσεις, να πάνε τα παιδιά των ανέργων στους παιδικούς σταθμούς, χωρίς τροφεία.

·                    Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη! Να παγώσει κάθε πλειστηριασμός σε πρώτη κατοικία.

·                     Η περιουσία του ΟΕΚ-ΟΕΕ να αποδοθεί στους εργαζόμενους και στους μαζικούς τους φορείς, διότι αυτοί την δημιούργησαν. Να καταργηθούν άμεσα οι εργατικές εισφορές υπέρ αυτών των οργανισμών, πράγμα που έγινε με τις εργοδοτικές εισφορές, και να προστεθούν στο μεροκάματο που καταβάλλεται στο χέρι.

Η εργατική τάξη, οι αυτοαπασχολούμενοι και επαγγελματίες που καταστρέφονται και γίνονται εργάτες ή άνεργοι, η νεολαία, έχουν συμφέρον να παλέψουν για την άμεση ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαρά.

         

Στην πάλη της για τα άμεσα προβλήματα η εργατική τάξη πρέπει να ανεβάσει τον πήχη των διεκδικήσεών της στο ύψος που τον ανέβασε η ίδια η επίθεση των καπιταλιστών.

Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να υιοθετήσει αιτήματα και στόχους πολιτικούς, όπως είναι η διαγραφή του δημόσιου χρέους, εκτός αυτού προς τα ασφαλιστικά ταμεία, και να διεκδικήσει αυτό που είναι σύμφωνο με τα συμφέροντά του. 

Η διαγραφή του χρέους μπορεί να απελευθερώσει άμεσα πόρους για δημόσια έργα και επενδύσεις που θα ανοίξουν θέσεις εργασίας και σέρνει μαζί του και άλλα αιτήματα όπως η κρατικοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων, χωρίς αποζημίωση και με εργατικό έλεγχο κλπ.

Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα στο χώρο των κατασκευών, μέσα στην πάλη του για την ανασύνταξή του, μπορεί να διεκδικήσει και εντελώς συγκεκριμένα αιτήματα που μπορούν να δημιουργήσουν άμεσα, θέσεις εργασίας:

     -Να συνεχιστεί από το κράτος η κατασκευή και ολοκλήρωση όλων των μεγάλων δρόμων που έχουν μπλοκάρει,  ως Εθνικών Δημόσιων Αυτοκινητόδρομων, χωρίς διόδια (εκτός των μεταφορικών εταιριών) καθώς και των άλλων έργων.

- Να τηρηθούν όλες οι περιβαλλοντολογικές και άλλες μελέτες και προδιαγραφές. Να αποκατασταθούν από τις εταιρίες οι ζημιές που έγιναν σε ποτάμια, σε αγροτικούς και άλλους δρόμους.

-Να παίρνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, να υπάρχουν γιατροί εργασίας, να εφαρμόζονται οι Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.

Στην περίπτωση που τα έργα αυτά εγκαταλειφθούν και αφεθούν να σαπίσουν, οι ευθύνες της κυβέρνησης και των αρμόδιων κρατικών φορέων θα είναι τεράστιες. Ευθύνες ηθικές, πολιτικές, ποινικές.

Η λύση στο πρόβλημα δε βρίσκεται στην ιδιωτικοποίηση και στο ξεπούλημα των εθνικών οδών και των μεγάλων έργων, ούτε στη χρηματοδότηση των έργων από τα διόδια. Η λύση βρίσκεται στη δημιουργία Ενιαίου Δημόσιου κατασκευαστικού φορέα με εργατικό έλεγχο (με την έννοια ότι οι αποφάσεις των συνελεύσεων των εργατών θα είναι δεσμευτικές για τις διοικήσεις).  Έτσι θα διασφαλιστούν και θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας. Έτσι θα σταματήσουν τα υπερκέρδη των εθνικών και διεθνών κατασκευαστικών ομίλων να τροφοδοτούν το  Δημόσιο χρέος, το οποίο φορτώνεται στις πλάτες του λαού.

-Ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις. Άμεση κατάργηση της πιο αντεργατικής πράξης του 2ου Μνημονίου  και της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου η οποία καταργεί τις ΣΣΕ και λεηλατεί την περιουσία του ΟΕΚ και της Εργατικής Εστίας,  περιουσία που έγινε με τον ιδρώτα και το αίμα της εργατικής τάξης.  Κατάργηση όλων των αντεργατικών διατάξεων και νόμων.

·         Να υπογραφεί τώρα ΣΣΕ με αυξήσεις στα μεροκάματα και 7ωρο-35ωρο-5μερο. Επαναφορά της υποχρεωτικότητας της εφαρμογής των ΣΣΕ για όλους τους εργαζόμενους των κλάδων με παράλληλη κατάργηση του άρθρου 37 του Ν. 4024 του 2011. Εφαρμογή της μετενέργειας μέχρι την υπογραφή νέας ΣΣΕ χωρίς το σημερινό χρονικό περιορισμό.

·        Κατάργηση των μειώσεων που προβλέπει για το κατώτερο μεροκάματο ο εφαρμοστικός νόμος 4046, αύξηση των συντάξεων, μείωση στα χρόνια για σύνταξη.

 Μέσα σε αυτή την πάλη για τα καθημερινά εργατικά προβλήματα, το προλεταριακό ρεύμα στο κίνημα θα ζυμώνει και θα προπαγανδίζει την ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης που είναι το γκρέμισμα του καπιταλισμού και η οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας χωρίς φτώχεια, ανεργία, εξαθλίωση, χωρίς πολέμους, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η πόρτα για την κοινωνία αυτή είναι η εργατική εξουσία, η δικτατορία του προλεταριάτου.

Οι στρατιές των ανέργων, από εφεδρικός στρατός της εργασίας, μπορούν να μετατραπούν σε στρατό της επανάστασης!

 Η κοινωνική εξέλιξη βαδίζει αμετάκλητα προς την εργατική εξουσία, η οποία θα απαλλοτριώσει τους μεγάλους καπιταλιστές, θα πάρει στα χέρια της τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, θα επιβάλλει παντού τον εργατικό έλεγχο, θα οργανώσει την οικονομία στη βάση κεντρικού-δημοκρατικού σχεδιασμού.

Στα δημόσια έργα και την οικοδομή, η εργατική εξουσία θα απαλλοτριώσει τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες και όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις δομικών υλικών, θα οργανώσει σε νέα βάση ολόκληρο το σύστημα μελέτης, εφαρμογής και υλοποίησης των έργων, των κατασκευών, των οικοδομών, αξιοποιώντας βέβαια στην κατεύθυνση αυτή όλους τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους φορείς και επιστημονικά ιδρύματα. Όλοι οι υπεύθυνοι για τις μελέτες, εφαρμογές, κατασκευές θα είναι αιρετοί και ανά πάσα στιγμή ανακλητοί από τις συνελεύσεις των εργαζομένων στις κατασκευές και τα δημόσια έργα.

 Τα συνδικάτα θα συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων, θα διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους για να προστατεύουν τους εργάτες από το κράτος τους και φυσικά, να προασπίζουν τα συμφέροντα των εργατών για μεροκάματο, ωράριο-ασφάλιση, δωρεάν κατοικία, συγκοινωνία, παιδεία-υγεία-πρόνοια.
Το εργατικό κράτος θα καθιερώσει δια νόμου το 7ωρο-35ωρο-5ήμερο και θα εξετάσει περαιτέρω μείωση του ωραρίου για τις εργασίες που θα εξακολουθήσουν να είναι βαριές και ανθυγιεινές, θα φτιάξει ιατρεία εξοπλισμένα και στελεχωμένα στα μεγάλα έργα και τα εργοτάξια με εργατικό έλεγχο, αιρετούς και ανά πάσα στιγμή ανακλητούς προϊσταμένους, γιατρούς εργασίας και ελεγκτές των συνθηκών εργασίας και των μέτρων ασφαλείας. Θα πάρει όλα τα μέτρα και θα δημιουργήσει συνθήκες ασφαλούς εργασίας για τους εργαζόμενους εξαλείφοντας πλήρως τα θανατηφόρα και άλλα εργατικά ατυχήματα που μαστίζουν την εργατική τάξη στον καπιταλισμό και είναι απόρροια της αρχής «όλα για τα κέρδη των καπιταλιστών».

Θα αυξήσει τις συντάξεις, θα μειώσει τα χρόνια για τη σύνταξη στα 55 στα βαριά-ανθυγιεινά και στα 60 γενικά, στα 50 και 55 αντίστοιχα για τις γυναίκες. Με λίγα λόγια η εργατική εξουσία θα υλοποιήσει και θα διασφαλίσει τα αιτήματα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Η οξύτητα της κρίσης και της επίθεσης των καπιταλιστών, η προοπτική της γενικευμένης εξαθλίωσης και της λιμοκτονίας, η διαρκώς διογκούμενη ανεργία, επιβάλει μια άμεση πρόταση εξουσίας για έξοδο απ την παρούσα κρίση από τη σκοπιά των εργατικών συμφερόντων.

Στην κατεύθυνση αυτή, η εργατική τάξη και η φτωχή αγροτιά, οι αυτοαπασχολούμενοι και  επαγγελματίες που καταστρέφονται και γίνονται εργάτες, οι άνεργοι, έχουν συμφέρον να αναδείξουν μια δική τους κυβέρνηση η οποία θα καταργήσει τους αντεργατικούς νόμους και τα μνημόνια, θα διαγράψει το χρέος και μαζί και τα χρέη των εργατικών νοικοκυριών, θα κρατικοποιήσει χωρίς αποζημίωση και με εργατικό έλεγχο τις τράπεζες, τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας και τις μεγάλες επιχειρήσεις.

 Θα αξιοποιήσει και θα αναπτύξει παραγωγικά σε όφελος του λαού τον πλούτο της χώρας –έξω από την ΕΕ από τους περιορισμούς της– θα δώσει δουλειά με δικαιώματα σε όλους, θα ικανοποιήσει τα αιτήματα του εργατικού και λαϊκού κινήματος, Θα διαλύσει τις φασιστικές και ναζιστικές οργανώσεις. Μια τέτοια κυβέρνηση είναι η εργατική κυβέρνηση.

         

Σχετικά με την πολιτική συμμαχιών της εργατικής τάξης, πρέπει να πούμε πως τα παλιά και νέα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού στην πάλη τους θα πρέπει να βρουν στην εργατική τάξη τον πιο συνεπή υπερασπιστή των δικαιωμάτων τους. Και φυσικά η πάλη δεν μπορεί και δεν πρέπει να κατευθύνεται στην υπεράσπιση της μικροϊδιοκτησίας, αλλά του μικροϊδιοκτήτη. Η μικροϊδιοκτησία αποτελεί μόνιμο βραχνά και είναι η αιτία, καθώς συνθλίβεται από τη δράση του μεγάλου κεφαλαίου, για την αβεβαιότητα, την καταστροφή και την αθλιότητα, στην οποία πέφτουν σημαντικά τμήματα των στρωμάτων αυτών, θύματα της βίαιης προλεταριοποίησης τους, που είναι αποτέλεσμα των νόμων του καπιταλισμού, τους οποίους υπηρετούν με την πολιτική τους και υλοποιούν οι καπιταλιστικές  κυβερνήσεις.

Στόχος της υποστήριξης της πάλης των μεσαίων στρωμάτων πρέπει να είναι η ομαλή κοινωνική ένταξη τους στις γραμμές της εργατικής τάξης χωρίς στραπατσάρισμα της προσωπικότητας του μικροϊδιοκτήτη. Κάτι τέτοιο όμως θα είναι δυνατό, όταν καταργηθεί η ιδιωτική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και η εξουσία περάσει στα χέρια της εργατικής τάξης.  Η εργατική τάξη γι’ αυτό είναι υπέρ του να προωθούνται αιτήματα και διεκδικήσεις και να υλοποιούνται μέτρα που να απαλύνουν τη θέση αυτών των εργαζόμενων σήμερα (π.χ. συνεταιρισμοί). Παράλληλα και μέσα στην πάλη για τα ζητήματα του σήμερα πρέπει να πείθονται αυτά τα στρώματα ότι η θέση τους είναι στο πλευρό της εργατικής τάξης, ότι αντικειμενικά το συμφέρον τους είναι να ανατραπεί ο καπιταλισμός και να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός. Αυτή πρέπει να είναι η βάση της συμμαχίας. Κάθε άλλη βάση, π.χ. η υπεράσπιση της μικροϊδιοκτησίας, είναι βλαβερή τόσο για την εργατική τάξη, όσο και τα μικρομεσαία στρώματα.

Κάβουρας Δημήτρης